چهارشنبه ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
تفکر در تاریخ و عبرت ها برای راه یابی تمدنی:
درک ما از ناصرالدین شاه و عصر قاجاریه، تا حد زیادی متاثر و محدود به متون تاریخی تدوین شده در دوره پهلوی هاست. به همین دلیل، شاید به بسیاری از زوایای پنهان این دوره که به تعبیر احمد سیف «قرن گمشده» است، وقوف کامل نیافته ایم. به عنوان مثال، در نگاه اغلب ما، ناصرالدین شاه، فردی ابله، فرومایه، مذبذب، زن باره و فاسدی است که کار اصلی اش وطن فروشی و نخبه کشی و ساخت و پاخت با روس و انگلیس، و اوج دنائتش قتل امیر کبیر مظلوم بود. اما از کنار این پرسش هم نمی توان گذشت که که اگر او چنین بود (که واقعا هم بود)، چگونه توانست ۵۰ سال بر ایران حکومت کند؟ آن هم در دوره ای که وزش و لرزش انقلاب صنعتی انگلیس و انقلاب سیاسی فرانسه، تمام دول و ملل دنیا را دستخوش تغییرات و دگرگونی های عمیق سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کرده بود!واقعیت این است که ناصرالدین شاه قاجار، برخلاف تصویری که از او غالب شده است، انسان ناآگاه و بی خبری نبود و در قیاس با شاهان قاجار و اکثر شاهزادگان و والیان وقت، حتی یک سر و گردن هم در آشنایی با اوضاع جهان و ظرایف عرصه سیاست ایران، از آنها بالاتر بود. همه هنرهای زمانه از شعر، نقاشی، خطاطی و خطابه خوانی گرفته تا تیراندازی، سوارکاری، نویسندگی و دلربایی را در خود داشت، الا یک هنر؛ «هنر حکمرانی و حکمروایی»! او بیش از چگونه حکومت کردن، «چگونه در قدرت ماندن» را بلد بود و این هنر سیاه را به بهترین شکل و با بدترین روش به کار بست. با لطایف الحیلی خودش را در دل توده ها و چشم نخبگان فرو کرد و همه را فریب داد تا خودش بی رقیب بماند.
کد خبر: ۳۹۴۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۷
برداشت ها از کتاب مقاومت شکننده از قاسم خرمی تا نجف لک زایی:
به مناسبت ایام بزرگداشت پیروزی انقلاب اسلامی به بررسی ساختار پژوهشی و یافته‌های کتاب مقاومت شکننده:تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی، نوشته جان فوران استاد جامعه شناسی دانشگاه کالیفرنیای آمریکا و ترجمه احمد تدین در سال ۱۳۷۰" توسط قاسم خرمی پرداخته شده است. این کتاب یکی از آثار روشمند درباره تحولات چند قرن اخیر ایران است. بعد از بیان نظرات خلاصه وار قاسم خرمی، اقدام به ضمیمه کردن تحلیل‌های نجف لک زایی (۱۳۸۳) درخصوص این کتاب شده است. تضارب آرای دو فرد مورد اشاره، شفاف کننده ابعاد مورد تاکید در این کتاب است.
کد خبر: ۳۹۴۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۵
این بازی‌ها را راه انداخته‌اند تا پاسخگو نباشند؛
فرشاد مومنی گفت: یک عده از سر جهل یا به خاطر مسائل دیگر می گویند، قانون اساسی توسط القائات حزب توده نوشته است یعنی می گویند چندده اسلام شناس برجسته ما آلت دست حزب توده بوده اند.این بازی ها را راه انداخته اند تا پاسخ ندهند که نتایج شوک درمانیِ مورد توصیه شان چه بوده است. ما نباید فریب این جریان سازی ها را بخوریم.
کد خبر: ۳۸۸۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۹
حامد طاهری کیا:
حامد طاهری‌کیا در کتاب «ایران به سوی جمهوری اسلامی» درباره چگونگی شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی در میدان سیال سال‌های ابتدایی انقلاب مطالعه کرده و معتقد است که این میدان سیال موجب ائتلاف نیرو‌های فعال شد و در نهایت جمهوری اسلامی شکل گرفت.
کد خبر: ۳۶۸۲۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۹
کتاب «ایران بین دو کودتا»؛
در این اثر، به سیر توسعه، تکامل و تغییر نظام‌های اداری، اقتصادی، نظامی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران در سه دهه نخست سده چهاردهم به صورت موضوعی و روزشمار تاریخی پرداخته شده و در این صورت‌گری روند استیلای حاکمیت نظامی مآبانه بر پهنه‌های مختلف کشور تصویر نبسته و جزئیات تمرکر قوا و یا تفکیک آن به بحث گذاشته نشده؛ اگرچه به درستی زیربنای منافع ملی دهه‌های بعد را از لابلای حوادث به نسبت مثبت سه دهه قبل می‌توان دریافت؛ اما تحزب گرایی و فعالیت‌های نهادهای غیردولتی به طور شفاف از واکاوی محروم مانده است.
کد خبر: ۳۵۵۷۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۸
نگاهی به تاریخ مبارزات ایرانیان
انقلاب مشروطه، ایران را تبدیل به یک «دولت-ملت» کرد و ساختار‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور را به سوی مدنیت جدید سوق داد.
کد خبر: ۲۹۵۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۸
ایران جامعه ای در بحران؛
مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس جامعه ایران را جامعه در بحران توصیف می‌کند، اما آنچه او را بیشتر از هر چیزی می‌آزارد نهیلیستی است که دامن اجتماع را گرفته است.
کد خبر: ۲۷۵۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۰
در گفتگو با یک جامعه‌شناس؛
متأسفانه امید اجتماعی، رویاهای اجتماعی و حس خوداثربخشی روزبه‌روز از بین می‌رود. در مردم روزبه‌روز حس خودکارآمدی یعنی اینکه من می‌توانم علت قضایا باشم، کمتر می‌شود. رویا وقتی است که شما یک وضعیت یوتوپیکی در جامعه سراغ دارید و می‌توانید آن را دنبال کنید.
کد خبر: ۲۷۱۶۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۱
دولت آرمانی شاه؛
اگر محمدحسن میرزا، نوه محمدعلی‌شاه که در انگلستان زندگی می‌کرد و افسر نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا بود، زبان فارسی می‌دانست و به تخت می‌نشست و اگر محمدعلی فروغی از پذیرش اداره کشور سر باز نمی‌زد، بعید بود محمدرضاشاه بر تخت سلطنت بنشیند اما این خوش‌اقبالی باعث نشد او از مسیر دیکتاتوری بازبماند.
کد خبر: ۲۲۴۸۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۳
یک راهکار برای مبارزه با تحریم نفتی؛
در مقاله زیر که مدتی پیش در سایت موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران منتشر شده به تلاشهای محمدمصدق برای دستیابی به "اقتصاد منهای نفت" اشاره شده است.پس از خلع ید انگلستان از صنایع نفت ایران در جنوب کشور اوضاع جدیدی بر اقتصاد ایران حاکم شد که شاید تا پیش از این برای مصدق نیز قابل پیش بینی نبود.
کد خبر: ۲۰۳۷۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۶
بحران نان و قحطی گندم؛
از جمله مهمترین تحولات تاریخ اجتماعی ایران، وقوع حوادث و سوانح طبیعی است. تاریخ‌نویسی ایرانی، به‌رغم نقاط قوت خود در تعد‌د و تنو‌ع، به علت بی‌توجهی به شرح سوانح و بلایای طبیعی محل نقد جدی است، زیرا این حوادث طبیعی نقطه شروع بسیاری از تحولات تاریخی بوده است. بنابراین، پژوهش پیش‌رو می‌کوشد تا این برش از تاریخ اجتماعی را که منشأ تحولات فراوانی بوده، در دوران حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار (۱۳۱۳-۱۲۶۴ق) نمایان سازد.
کد خبر: ۲۰۱۵۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۷
تحولات 97؛
سال ۱۳۹۷ هم با فراز و نشیب‌هایش به پایان می‌رسد، سالی که با خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام آغاز شد و با استعفای نافرجام محمد جواد ظریف پایان خواهد یافت.
کد خبر: ۱۹۶۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۸
مدیران بس ناکارآمد؛
در اواخر دولت احمدی نژاد و زمانی که احساس می شد عنان کار از دست دولت او خارج شده، خیلی ها باور داشتند که اگرچه فشارهای خارجی هست اما آنچه کشور را بیشتر تهدید می کند تصمیمات دولت و نهادهای تاثیرگذار است. حالا و با شروع مجدد تحریم ها، این پرسش بار دیگر مطرح می شود؛ تحریم هایی که همه می دانیم بر اقتصاد و زندگی روزمره مردم فشار وارد خواهند کرد.
کد خبر: ۱۶۹۰۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۳
در رژیم گذشته سهم صنعت از تولید ناخالص ملی 18 درصد بود؛
در رژیم گذشته سهم صنعت از تولید ناخالص ملی ۱۸ درصد بود و در مقایسه با سهم بخش خدمات که ۳۵ درصد و سهم نفت که این نیز ۳۵ درصد بود.
کد خبر: ۱۰۸۷۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۸
مقصود فراستخواه:
این جامعه شناس مشکل را از سوی حکمرانان می داند که به دنبال دیگری ساختن «دیگری» یا همان خودی و غیرخودی کردن جامعه‌اند. او می‌گوید غیرخودی‌هایی که حکومت می‌سازد پس از مدتی با هم ائتلاف می‌کنند و رویدادهایی مشابه اتفاقات اخیر را می‌سازند.
کد خبر: ۱۰۴۱۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۲۴
نگاهی به شکل‌گیری و تأسیس راه‌آهن در ایران؛
انگیزه و تلاش ایرانیان جهت ساخت راه‌آهن از زمان «ناصرالدین شاه قاجار» شکل گرفت. از این زمان بود که حکومت و صاحب نظران فقدان راه‌آهن را یکی از علل عقب ماندگی کشور تلقی می‌کردند و پیشرفت اقتصادی کشور را منوط به ایجاد آن می‌دانستند.
کد خبر: ۷۹۳۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۹
ريشه‌هاي وقوع انقلاب ٥٧:
در سال ١٣٥٥ ایران، میان کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر نسبت تخت‌های بیمارستانی به جمعیت، رتبه آخر را داشته است. به گمان من کافی است تنها اسامی کشورهایی را که در این مناطق قرار دارند، جلوی چشممان بیاوریم؛ کشورهایی که سال ١٣٥٥ از عقب‌مانده‌ترین کشورهای جهان بوده‌اند، ایران در آن سال میان آنها از نظر سلامت چنین جایگاهی داشته است.
کد خبر: ۴۹۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۱۸
به مناسبت اعدام شیخ فضل‌الله نوری
طنز ماجرا اینجا بود که شاهی که در مقابل مشروطه‌خواهان ایستاده بود، نه‌تنها اعدام نشد، بلکه با تعیین مستمری برای باقی عمر به خارج از کشور فرستاد شد، اما شیخ فضل‌الله نوری به‌سمت چوبه‌ی دار رفت.
کد خبر: ۲۴۱۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۳
روحیه انقلابی موضوع اصلی است؛
انقلاب اسلامی در خلال جنگ سرد و رویارویی دو جبهه امپریالیستی و کمونیستی به وقوع پیوست و با شعار «نه شرقی و نه غربی» راهبردهای منطقه‌ای دو ابرقدرت را دستخوش تغییر کرد و توازن قدرت در نظام دو قطبی جهانی را نیز به چالش کشید.
کد خبر: ۱۹۴۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۳/۲۳
فساد پهلوی ها
اگر چه فساد و تباهی رژیم پهلوی بر کسی پوشیده نیست اما سالهاست مخالفین مردم و نظام سعی در تحریف تاریخ و فراموشی حافظه تاریخی ملت به نفع خود را دارند.
کد خبر: ۱۰۳۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۲۴